Teresa Socha-Lisowska

Biografi

Fødsel	16. april 1928 Lviv
Død	10. februar 2010(kl. 81) Krakow
Begravelse	Rakowicki kirkegård
Nationalitet	Polere
Aktiviteter	Digter , forfatter , læge

Teresa Socha-Lisowska ( Lviv 16. april 1928- Krakow 10. februar 2010) er en polsk læge og digter , datter af Stanislaw Socha, ingeniør i en oliebrønd, og Maria Walter, lærer.

Biografisk note

Hun tilbragte sin barndom i Brelikow nær Ustrzyki Dolne, hvor hendes far arbejdede og boede der under den tyske daværende sovjetiske besættelse . Hun er dybt påvirket af den pludselige forsvinden af sin yngre bror Zygmus i 1943 efter en ødelæggende leukæmi . Efter ankomsten af sovjetiske tropper i 1944 fulgte hun sin egen til Lviv . Derefter hjemsendes hele familien til Krakow . I 1946 bestod hun studentereksamen ved Lycée de la Sainte Famille i Krakow og tilmeldte sig afdelingen for matematik og biologi ved Jagiellonski University . I 1947 sluttede hun sig til bænkene på Det Medicinske Fakultet. Fra 1952 til 1957 praktiserede hun sit erhverv på Gabriel Narutowicz hospital og opnåede sit medicinske eksamensbevis med en speciale i gynækologi. Derefter arbejdede hun i et apotek i Nowa Huta, hvor hun mødtes og passede små mennesker, en oplevelse der markerede hende dybt på et menneskeligt, åndeligt og litterært niveau. Fra 1965 til 1969 studerede hun filosofi og teologi ved det katolske universitet i Lublin . Fra 1972 til 1974 behandlede hun syge på skadestuen på hospitalet i Krakow-Podgorze. I 1974 emigrerede hun til Paris . Smertefuld oplevelse af eksil, rodfæstelse, kaotisk erhvervsliv, broderlig opmærksomhed på de marginaliserede og et intenst liv i tro fuld af klodser.

Hun slutter sit liv i næsten ensomhed på trods af hendes børns tilstedeværelse og undergravet af en alvorlig sygdom, der fører ham væk. 10. februar 2010. Hun er begravet på Rakowicki kirkegård i Krakow.

Litterært liv

Medlem af den litterære bevægelse Muszyna, medstifter af Barbarus såvel som Andrzej Bursa- prisen , hun begyndte sin litterære karriere i publikationerne Mloda Rzeczpospolita samt Dziennik Polski (1947). Hans digte udgives, herunder Kamenia, Kultura, Poezja, Swiat Mlodych, Tygodnik Powszechny, Tworczosc, Zebra, Wspolczesnosc og Zycie Literackie.

Bibliografi

Digte og samling af selvbiografiske tekster
Wiersze , Wydawnictwo Literackie, Kraków 1958
Dom urodzenia (wiersze ), Wydawnictwo Literackie, Kraków 1963
Ziemia jest rajem (wiersze) , Wydawnictwo Literackie, Kraków 1969
Tu, pod jałowcem (wiersze) , Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972
Wiersze wybrane , sponsor, Kraków 1995
Opowieści z dawnych lat , Gorgany, Kraków 2003

Antologier

Ziemia rzeczywista. Współczesna poezja polska na estradzie , Warszawa 1964
Krakowski almanac młodych , Wydawnictwo Literackie, Kraków 1964
"Pierścień, peleryna, pióro", Poetyckie nagrody 1959-1966, Gdynia 1968
"Antologia polskiej poezji miłosnej", t. II., Sponsor, Kraków 1992
"Lyrisches Quintett", Suhrkamp Verlag 1992 (tłum. Karl Dedecius)
XXIII Krakowska Noc Poetów , Związek Literatów Polskich, Kraków 1995
W imię miłości. Antologia wierszy miłosnych poetek polskich , Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna Adam, Warszawa 1995
Czarna cytryna , w: Proza, proza, proza, t. I., Związek Literatów Polskich, Kraków 1995

Radioudsendelser

Dzień po Wszystkich Świętych , II pr. Polskiego Radia (1971)

Nogle anmeldelser viet til hans arbejde

B. Biernacka, Dwie poetki z Krakowa , w: Nowe Książki, 1959, nr 5
P. Kuncewicz, Rokoko makabryczne , w: Współczesność, 1959, nr 17
A.Stern, Poezja Młodych , w: Życie Literackie , 1959, nr 43
J. Trznadel, Dwie poetki , w: Nowa Kultura, 1959, nr. 24
S. Kryska, Damska poezja , w: Współczesność, 1963, nr 17
J. Kwiatkowski, Koszmary i przedmieścia , w: Twórczość, 1969, nr 4
M. Skwarnicki, Ziemia jest rajem , w: Tygodnik Powszechny, 1970, nr 8
T. Walas, Głos kobiecy , w: Nowe Książki, 1970, nr. 15
A.Włodek, Postawy, źródła, refleksje , w: Życie Literackie, 1970, nr 6
P. Kuncewicz: Teresa Socha-Lisowska , m: Agonia i nadzieja, t. III. Warszawa 1993, BGW

Noter og referencer

Muszyna (grupa poetycka) (pl)